Polski Ład znacznie ograniczy prawo do rozliczania się kartą podatkową. Od 1 stycznia 2022 r. nikt nowy nie będzie mógł złożyć wniosku o zastosowanie tej formy opodatkowania.
Karta podatkowa to najprostsza forma rozliczania podatku dochodowego. Co miesiąc należy uiścić stałą kwotę podatku, bez względu na wysokość osiąganych obrotów. Stawki ustalane są raz na rok i podawane w obwieszczeniu ministra finansów. Ponieważ ich wysokość zależy od liczby zatrudnianych pracowników oraz (zazwyczaj) liczby mieszkańców danej miejscowości, karta podatkowa jest atrakcyjna zwłaszcza dla drobnych przedsiębiorców z mniejszych miast i wsi do 5000 mieszkańców.
Firmy rozliczające się w ten sposób mają do spełniania mniej formalności niż przedsiębiorcy opodatkowani w inny sposób. Nie muszą prowadzić ksiąg, składać zeznań podatkowych ani odprowadzać zaliczek na podatek. Należy jednak złożyć wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej (PIT-16) i uzyskać pozytywną decyzję skarbówki, a następnie co roku składać deklarację o wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne (PIT-16A) oraz przechowywać kopie rachunków i faktur.
Dla kogo karta podatkowa
Karta podatkowa nie jest dostępna dla wszystkich. Mogą ją wybrać firmy zajmujące się drobnym handlem detalicznym, prowadzące określoną działalność usługowo-wytwórczą (na liście są m.in. różne profesje rzemieślnicze), świadczący niektóre usługi, m.in. gastronomiczne, przewozu osób, medyczne, edukacyjne polegające na udzielaniu lekcji na godziny. Dodatkowo muszą działać w formie jednoosobowej działalności gospodarczej lub spółki cywilnej. Nie mogą prowadzić interesów zagranicznych, korzystać z usług osób niezatrudnionych na podstawie umowy o pracę ani prowadzić innej działalności gospodarczej.
Taka metoda opodatkowania jest dobrowolna. Część przedsiębiorców, chociaż może ubiegać się o kartę, wybiera opodatkowanie np. według skali. Z danych Ministerstwa Finansów wynika, że w 2019 r. w formie karty podatkowej rozliczało się dokładnie 104 068 podatników.
Ta liczba nie wzrośnie, o ile wejdzie w życie właśnie konsultowana ustawa podatkowa, będącą częścią Polskiego Ładu. Jej projekt wprowadza zasadę, że od 2022 roku prawo do karty podatkowej będą mieli tylko ci, którzy rozliczali się w ten sposób na dzień 31 grudnia 2021 r.
Karta podatkowa i Polski Ład
Jak będzie to działać w praktyce? Wniosek o zastosowanie karty podatkowej składa się albo do 20 stycznia (w przypadku istniejących firm dotąd rozliczających się w inny sposób) albo przed rozpoczęciem prowadzenia działalności (w przypadku nowych firm). Wniosku nie trzeba odnawiać; jeżeli firma wybierze kartę podatkową i sama nie zrezygnuje z tej formy opodatkowania, co roku automatyczne będzie dostawać od naczelnika urzędu skarbowego nową decyzję określającą zaktualizowaną stawkę podatku na kolejny rok. Ci, którzy dostali rozliczali się na podstawie takiej decyzji na koniec 2021 r., otrzymają ją także w 2022 r. Również w kolejnych latach będą mogli nadal korzystać z karty podatkowej.
Od 1 stycznia 2022 r. nie będzie natomiast możliwości przejścia na kartę podatkową, jeśli ktoś rozliczał się dotąd w inny sposób. Karty nie będą mogły wybrać nowo powstałe firmy. Równie przedsiębiorcy, którzy z jakichkolwiek powodów zaprzestaną rozliczania się kartą, nie będą mogli powrócić do tej formy opodatkowania.
Szczególna jest sytuacja lekarzy na kontraktach, a więc prowadzących działalność gospodarczą i wykonujących usługi na rzecz szpitali i przychodni. Jak informowaliśmy w artykule „Wygaszanie prawa do karty podatkowej uderzy szczególnie w lekarzy”, od Nowego Roku nie będą mogli korzystać z karty podatkowej, nawet jeśli mieli do tego prawo w roku 2021. Dotyczy to także stomatologów i weterynarzy.
Karta podatkowa a składka zdrowotna
Przedsiębiorców rozliczających się w formie karty podatkowej nie ominą zmiany związane ze składką zdrowotną. Przypomnijmy, nie będzie już możliwości odliczenia jej od podatku, a jej wysokość co do zasady wyniesie 9% dochodu. W przypadku karty podatkowej, wysokość składki będzie wynosiła 9% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. W 2020 r. takie wynagrodzenie wyniosło 5656,51 zł, co odpowiadałoby składce w kwocie 510 zł miesięcznie.