Polski Ład, to rządowy program pełen zmian prawnych, ulg podatkowych jak również drobnych usprawnień mających na celu wesprzeć Polskę w wychodzeniu z kryzysu po pandemii koronawirusa. Zawiera projekty zmian w przepisach dotyczące podatków, budownictwa mieszkaniowego, zdrowia, ubezpieczeń społecznych zdrowotnych, emerytur, działalności gospodarczej i rolnictwa.
Czym jest Polski Ład?
Polski Ład został zaprezentowany przez Prawo i Sprawiedliwość 15 maja 2021 roku podczas konferencji partyjnej. Jego głównym celem jest poprawa sytuacji gospodarczej w Polsce po pandemii koronawirusa poprzez nowe prawo, jak również usprawnienie dotychczasowych regulacji. Plan rozwoju jakim jest Polski Ład skupia się na lepszej i bardziej dofinansowanej służbie zdrowia, niższych podatkach i wyższych płacach. Rządowy plan rozwoju ma pomóc wyjść z kryzysu wywołanego pandemią COVID-19 i zrobić epokowy skok cywilizacyjny. Wstępnie według założeń rządu na realizację wszystkich projektów w ramach Polskiego Ładu przeznaczone ma zostać ok. 72 miliardów złotych rocznie. Łączna wartość inwestycji do 2030 roku ma przekroczyć 650 miliardów złotych.
Najważniejsze zmiany, które wprowadza Polski Ład
7 proc. PKB na zdrowie
Celem rządu jest w ciągu najbliższych 6 lat zwiększenie wydatków na zdrowie do 7 proc. PKB. Już w 2023 r. osiągną one 6 proc. PKB. Dzięki ustawie do systemu ochrony zdrowia w latach 2022-2027 trafi dodatkowo ok. 83 mld zł. W 2027 r. nakłady na opiekę zdrowotną w Polsce wyniosą aż 215 mld zł. Dodatkowe pieniądze zostaną przeznaczone na inwestycje, modernizację infrastruktury, cyfryzację, nowe kadry i nowoczesne terapie oraz zwiększenie wynagrodzenia kadr medycznych. Skorzystają z nich wszyscy pacjenci – będą mieli szerszy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej. Zmiany przepisów pozwolą dodatkowo ministrowi zdrowia na wykorzystanie na cele zdrowotne części oszczędności budżetu państwa.
Obniżka podatków dla 18 mln Polaków
Rząd chce podnieść kwotę wolną od podatku dla wszystkich pracujących Polaków do 30 tys. zł. W praktyce to niższe podatki dla osób o niskich i średnich dochodach. Aby zagwarantować́ wyższe dochody systemu ochrony zdrowia, zmiany obejmą także wprowadzenie takich samych zasad opłacania składki zdrowotnej dla działalności gospodarczych jak w przypadku umów o pracę (proporcjonalnie do dochodu). Dzięki tej zmianie, kwota wolna od podatku znajdzie się na poziomie porównywalnym z takimi krajami jak Niemcy, Francja czy Irlandia.
Polski Ład wprowadzi również korzystne rozwiązania finansowe dla rodzin. Małżeństwa rozliczające się wspólnie będą mogły skorzystać z kwoty wolnej od podatku wynoszącej 60 tys. zł
Emerytury bez podatku do 2500 złotych
Projekt przepisów zakłada, że od emerytury i renty do 2500 zł miesięcznie nie będzie odprowadzany podatek dochodowy, a to oznacza powiększenie tych świadczeń o kwotę podatku.
Mieszkanie bez wkładu własnego i domy do 70 mkw bez pozwolenia
Projekt Ustawy o gwarantowanym kredycie mieszkaniowym oraz o spłatach tego kredytu dokonywanych w związku z powiększeniem gospodarstwa domowego jest jednym z projektów realizujących program Mieszkanie bez wkładu własnego. Projekt ustawy wprowadzi tzw. gwarantowany kredyt mieszkaniowy. Państwo za pośrednictwem Banku Gospodarstwa Krajowego będzie gwarantować wkład własny nawet do 20 proc. do kwoty 100 tys. zł przez okres maksymalnie 15 lat.
Łącznie z programu „Mieszkanie bez wkładu własnego” będzie mogło skorzystać́ ok. 80 tys. rodzin rocznie. Rozwiązanie będzie skierowane do młodych – od 20. do 40. roku życia. Wysokość́ otrzymanego finansowania będzie uzależniona od liczby dzieci w rodzinie – 20 tys. zł w przypadku drugiego dziecka, 60 tys. zł – trzeciego, 20 tys. zł – każdego kolejnego. Aby zmniejszyć́ ryzyko wzrostu cen, zostanie wprowadzony poziom ceny maksymalnej za 1 m2 nieruchomości, która będzie kwalifikować́ się̨ do programu.
Kolejnym rozwiązaniem, które ułatwi zamieszkanie na swoim, będzie zniesienie formalności przy budowie domu do 70 m2. Realizacja budynków jednorodzinnych o powierzchni zabudowy do 70 m2 będzie możliwa bez pozwolenia, kierownika i książki budowy – a jedynie na podstawie zgłoszenia. Co to oznacza? Przede wszystkim skrócenie procesu budowlanego nawet do kilku tygodni i oszczędności co najmniej kilku tysięcy złotych dla inwestora.
Prace nad Polskim Ładem i poprawki opozycji
Prace nad Polskim Ładem rozpoczęły się na dobre w czerwcu 2021 roku. Z kolei Polski Ład został przyjęty na posiedzeniu Sejmu 1 października 2021 r. W stosunku do pierwotnego projektu wprowadzono m.in. następujące zmiany:
- zmieniono zasady odliczania składki zdrowotnej. Rozliczający się podatkiem liniowym będą płacić składkę zdrowotną w wysokości 4,9 proc. dochodów, ale nie mniej niż 270 zł (kwota jest uzależniona od minimalnego wynagrodzenia). Także osoby płacące podatek według karty podatkowej będą płacić składkę liczoną od minimalnego wynagrodzenia, a więc będzie ona wynosić 270 zł. Z kolei dla osób rozliczających się podatkiem zryczałtowanym zostaną ustawione progi – ci o rocznych przychodach do 60 tys. zł będą płacić składkę w wysokości 9 proc. od 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Dla firm o przychodach między 60 tys. zł a 300 tys. zł składka będzie liczona od 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia, zaś dla firm o przychodach ponad 300 tys. zł – od 180 proc. przeciętnego wynagrodzenia.
- wśród innych zmian, wprowadzonych w ramach Polskiego Ładu, jest ulga dla pracujących emerytów. Osoby, które osiągną wiek emerytalny, ale będą nadal pracować i nie będą pobierać emerytury, dostaną dodatkowe odliczenie w kwocie 85 tys. zł, co oznacza, że nie będą płacić podatku od dochodów, które nie przekroczą 115 tys. zł.
- podobne odliczenie zostało wprowadzone dla rodzin, mających co najmniej 4 dzieci. Każdy z rodziców w rodzinie posiadającej więcej niż 4 dzieci uzyska odliczenie w kwocie 85 tys. zł, które powiększy kwotę wolną w wysokości 30 tys. zł. To oznacza, że dwójka rodziców nie zapłaci podatku od dochodu nieprzekraczającego 230 tys. zł.
Ustawa teraz trafi do Senatu. Zgodnie z planem rządu, ma wejść w życie od początku 2022 r., co oznacza, że musi zostać uchwalona i ogłoszona przed końcem listopada 2021 roku. Opozycja zapowiada w Senacie kolejne poprawki. Dotyczą one przede wszystkim zmian dla emerytów, dziś dla części z nich nowe zasady oznaczają obniżkę świadczeń. Opozycja planuje również zmiany w uldze dla klasy średniej. Część opozycji optuje tez za przywróceniem możliwości odliczania składki zdrowotnej od podatku na obecnych zasadach. PiS liczy, że zmiany w ustawie będą minimalne lub nie będzie ich wcale.
Zmiany dla rodzin — Polski Ład
Podstawowym elementem Polskiego Ładu, który będzie wsparciem dla rodzin jest Rodzinny Kapitał Opiekuńczy. To pomoc w postaci maksimum 12 tysięcy złotych na dziecko. Będzie przysługiwał na każde drugie i kolejne dziecko w rodzinie w wieku od ukończenia 12. do 36. miesiąca życia. Rodzinny Kapitał Opiekuńczy ma pomóc młodym ludziom podjąć decyzję o posiadaniu dzieci. Rodzice będą go mogli elastycznie wykorzystać formie świadczenia otrzymywanego przez rok w wysokości tysiąc złotych miesięcznie lub przez dwa lata po 500 zł miesięcznie.
Prawo do Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego będzie przysługiwać także rodzicom, które już w dniu wejścia ustawy mają drugie i kolejne dzieci w wieku od ukończenia 12. do 36. miesiąca życia. Na takie dzieci świadczenie będzie przysługiwało proporcjonalnie za okres od dnia wejścia w życie ustawy do czasu ukończenia przez drugie lub kolejne dzieci 36. miesiąca życia. Świadczenie nie będzie uzależnione od dochodów rodziny. W ramach Polskiego Ładu wprowadzono też zerowy PIT dla dużych rodzin. PIT-0 dla rodzin 4+ to rozwiązanie adresowane do rodziców (w tym zastępczych i opiekunów prawnych), którzy wychowują co najmniej 4 dzieci. W portfelach takich rodzin zostanie rocznie ok. 335 mln zł. Skorzysta na tym ok. 110 tys. rodziców. To rozwiązanie dla wszystkich – niezależnie od tego czy są pracownikami, przedsiębiorcami, wychowują dzieci razem, czy są samotnymi rodzicami.
Jak zapewnia rząd każdy rodzic co najmniej czwórki dzieci, który zarabia do 85 528 zł, nie będzie płacić PIT. Rodzic na skali będzie korzystał dodatkowo z podwyższonej kwoty wolnej wynoszącej 30 tys. zł. A to oznacza brak PIT przy zarobkach do 115 528 zł. Dla małżonków, którzy rozliczają się wspólnie, kwota bez PIT będzie wynosić 231 056 zł.
Dodatkowym wsparciem dla rodzin w ramach Polskiego ładu jest też dofinansowanie do opłat za żłobek, klub dziecięcy lub dziennego opiekuna.
Polski Ład a zmiany u przedsiębiorców
Uchwalona ustawa wprowadza nowe zasady dotyczące składki zdrowotnej także dla przedsiębiorców, którzy rozliczają się podatkiem liniowym, płacą podatek zryczałtowany oraz na podstawie karty podatkowej.
Rozliczający się podatkiem liniowym będą płacić składkę zdrowotną w wysokości 4,9 proc. dochodów, ale nie mniej niż 270 zł (kwota jest uzależniona od minimalnego wynagrodzenia). Także osoby płacące podatek według karty podatkowej będą płacić składkę liczoną od minimalnego wynagrodzenia, a więc będzie ona wynosić 270 zł. Z kolei dla osób rozliczających się podatkiem zryczałtowanym zostaną ustawione progi – ci o rocznych przychodach do 60 tys. zł będą płacić składkę w wysokości 9 proc. od 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Dla firm o przychodach między 60 tys. zł a 300 tys. zł składka będzie liczona od 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia, zaś dla firm o przychodach ponad 300 tys. zł – od 180 proc. przeciętnego wynagrodzenia.
Nowe rozwiązania podatkowe zawierają także zachęty dla przedsiębiorców inwestujących w robotyzację i modernizację, m.in. poprzez wprowadzenie tzw. ulgi na robotyzację, pozwalającej na zmniejszenie obciążeń podatkowych w wyniku zakupu fabrycznie nowych robotów przemysłowych oraz oprogramowania i rzeczy niezbędnych do obsługi tych robotów, modernizację w zakresie ulgi na badania i rozwój oraz ulgi na innowacyjnych pracowników. Ulgi te będzie można rozliczyć przez 6 lat.
Kolejna zmiana, która dotyczy przedsiębiorstw, jest poszerzenie możliwości stosowania tzw. estońskiego CIT, a więc rozwiązania, w ramach którego zysk firmy nie jest opodatkowany, dopóki w niej pozostaje.
Uchwalona ustawa zawiera także przepisy mające na celu walkę z szarą strefą. Chodzi m.in. o możliwość uznania za polskiego rezydenta podatkowego podmiotu zarejestrowanego w innym kraju, jeśli jest on zarządzany z Polski. W razie wykrycia, że pracodawca płaci część pensji pod stołem, to na niego spadnie obowiązek zapłaty zaległych podatków i składek. Uszczelnieniu ma także służyć wprowadzenie obowiązku przesyłania przez firmy i jednoosobowe działalności gospodarcze danych księgowych. Tzw. JPK CIT czy JPK PIT ma ułatwić wykrywanie firm, które zaniżają podatki.
Dodatkowe zmiany dla przedsiębiorców w ramach Polskiego Ładu dla przedsiębiorców to:
- podwyższenie do 120 tys. zł progu dochodów, po przekroczeniu którego ma zastosowanie 32-procentowa. stawka PIT,
- opodatkowanie dochodu ze sprzedaży składnika majątkowego (np. samochodu) wykupionego z leasingu do majątku prywatnego, jeżeli zbycie nastąpi przed upływem sześciu lat od wykupu,
- niższy limit transakcji gotówkowych między przedsiębiorcami – z 15 tys. zł do 8 tys. zł,
- likwidacja karty podatkowej; nadal będą mogli ją stosować tylko podatnicy, którzy rozliczali się w formie karty w 2021 r., ale jeżeli z tej możliwości zrezygnują, to w kolejnych latach nie będą już mogli powrócić do karty (przedłużenie to nie będzie dotyczyć lekarzy na kontraktach),
- obniżenie niektórych stawek ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (np. dla niektórych usług IT obniżka z 15 proc. do 12 proc.),
- możliwość odliczenia w ramach ulgi na badania i rozwój 200 proc. kosztów pracowniczych (obecnie odpowiednio 150 proc. lub 100 proc.),
- możliwość korzystania jednocześnie z ulgi IP Box i ulgi B+R,
- wprowadzenie ulgi na prototyp, czyli dodatkowe odliczenie 30 proc. kosztów produkcji próbnej,
- wprowadzenie ulgi na zakup lub leasing nowych robotów, tj. odliczenie 50 proc. kosztów poniesionych na robotyzację w latach 2022–2026,
- możliwość zaliczenia przez emitentów do kosztów uzyskania przychodu 150 proc. wydatków bezpośrednio związanych z wejściem na giełdę,
- nowa ulga na ekspansję, tj. możliwość ponownego odliczenia 100 proc. kosztów poniesionych w celu zwiększenia sprzedaży,
- możliwość ponownego odliczenia od podstawy obliczenia podatku dodatkowo 50 proc. kosztów uzyskania przychodów poniesionych na działalność sportową, kulturalną, szkolnictwo wyższe i naukę,
- nowa ulga z tytułu wydatków na ochronę i konserwację zabytków,
- możliwość dodatkowego odliczenia od podstawy opodatkowania wydatków na nabycie terminala płatniczego oraz wydatków związanych z obsługą transakcji płatniczych przy użyciu terminala płatniczego (do wysokości wskazanej w ustawie),
- zwolnienie z PIT odsetek za zwłokę, gdy należność główna (np. odszkodowanie) też jest zwolniona z podatku.
Polski Ład a branża mieszkaniowa
Mieszkanie bez wkładu własnego oraz ułatwienia w budowie domów mieszkalnych do 70 m2 to dwa flagowe projekty Polskiego Ładu, które zostały przyjęte przez rząd/ Nowe rozwiązania poprawią sytuację mieszkaniową polskich rodzin. Pomoże w tym wsparcie państwa w uzyskaniu i spłacie kredytu mieszkaniowego oraz uproszczenie procedury budowlanej w przypadku małych domów mieszkalnych do 70 m2.
Mieszkanie bez wkładu - najważniejsze rozwiązania
Łatwiejszy dostęp do mieszkań i bezpieczna sytuacja mieszkaniowa jest podstawą bytową dla rodzin. Dlatego zwiększenie dostępu do własności mieszkania poprzez wzmocnienie zdolności kredytowej jest nieodzowne dla naszego rozwoju społeczno-gospodarczego.
Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) będzie udzielał gwarancji do 20 proc. kwoty kredytu, nie więcej niż 100 tys. zł, przez okres maksimum 15 lat. Po urodzeniu się drugiego albo kolejnego dziecka w rodzinie, BGK spłaci część tego kredytu. Kredytem bez wkładu własnego będzie mieszkaniowy kredyt hipoteczny spełniający warunki określone w ustawie i udzielany przez banki przystępujące do programu na podstawie umowy zawartej z BGK.
Państwo, za pośrednictwem BGK, będzie gwarantować do 20 proc. kwoty kredytu, jednak nie więcej niż 100 tys. zł. BGK będzie jednorazowo spłacał część gwarantowanego kredytu mieszkaniowego, w związku z urodzeniem się dziecka. Będzie to tzw. spłata rodzinna, która wyniesie:
- 20 000 zł – w przypadku powiększenia gospodarstwa domowego o drugie dziecko,
- 60 000 zł – w przypadku powiększenia gospodarstwa domowego o trzecie albo kolejne dziecko.
Kredyt jest udzielany na minimum 15 lat. Gwarantowany kredyt mieszkaniowy będzie mógł być udzielony w walucie polskiej. Dzięki temu nie wystąpią ryzyka kursowe.
Ułatwienia w budowie domów o powierzchni zabudowy do 70 m2 - najważniejsze rozwiązania
Dzięki zmianie przepisów każdy będzie mógł rozpocząć budowę małego domu mieszkalnego jednorodzinnego przejmując odpowiedzialność za kierowanie budową bez uzyskania pozwolenia na budowę, bez obowiązku ustanawiania kierownika budowy oraz prowadzenia dziennika budowy.
Budynki takie mają być wolnostojące i nie więcej niż dwukondygnacyjne, a ich obszar oddziaływania musi mieścić się w całości na działce, na której zostały zaprojektowane, a budowa jest prowadzona w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych inwestora. Obiekty te z założenia mają być niewielkie i o prostej konstrukcji, co ma ułatwiać zachowanie wymagań bezpieczeństwa.
Określona została dopuszczalna powierzchnia zabudowy tych domów do 70 m2. Liczba projektowanych budynków nie może być większa niż jeden na każde 500 m2 powierzchni działki. Warunek ten będzie gwarantował, że projektowana konstrukcja będzie służyła wyłącznie celom indywidualnym, a nie budowie wieloobiektowych osiedli.
Wprowadza się uproszczenie w procedurze zgłoszenia budowy domów do 70 m2, polegające na wyłączeniu możliwości zgłoszenia przez organ administracji architektoniczno-budowlanej sprzeciwu do dokonanego przez inwestora zgłoszenia takiej budowy – do budowy będzie można przystąpić od razu po doręczeniu organowi administracji architektoniczno-budowlanej takiego zgłoszenia.
Rozszerza się także możliwość budowania domków rekreacyjnych w procedurze zgłoszenia z dotychczasowego maksymalnego parametru powierzchni 35 m2 do 70 m2, przy czym wprowadza się ograniczenia w parametrach: rozpiętość elementów konstrukcyjnych tych budynków nie może przekraczać 6 m, a wysięg wsporników nie może przekraczać 2 m. W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, decyzja o warunkach zabudowy dla domów do 70 m2 wydawana będzie w ciągu 21 dni.
Ulgi PIT po Polskim Ładzie — dla kogo?
Najważniejszą zmianą w Polskim Ładzie jest ulga dla klasy średniej. Poprawki w Sejmie umożliwiły korzystanie z ulgi dla klasy średniej przedsiębiorcom rozliczającym się według skali podatkowej. Preferencja ta będzie przysługiwać przedsiębiorcom, których łączne przychody, pomniejszone o koszty prowadzenia działalności gospodarczej (z wyłączeniem kosztów składek na ubezpieczenia społeczne), wyniosą od 68 412 zł do 133 692 zł, czyli miesięcznie przeciętnie od 5701 zł do 11 141 zł.
Ulga ma zniwelować niekorzystne zmiany polegające na braku możliwości odliczania składki zdrowotnej od podatku. Kolejna ulga to zerowy PIT dla seniora. Dzięki tym zmianom podatku nie zapłacą osoby, które, mimo osiągnięcia uprawnień do emerytury, zrezygnują z jej pobierania i będą nadal aktywne zawodowo. Jeżeli chodzi o ograniczenia przychodów wolnych od podatku to limit będzie wynosił 85 528 zł, czyli tyle samo, jak w uldze dla młodych (do 26. roku życia), nowej uldze dla powracających oraz również nowej uldze dla podatników wychowujących co najmniej czworo dzieci.
Warto też wspomnieć o uldze na powrót. Jest to ulga dla osób, które min. 3 lata mieszkały i pracowały za granicą. Po powrocie do Polski przez 4 lata będą płacić niższe podatki i składki ZUS. Nowa ulga jest dla osób które przez minimum trzy lata mieszkały i pracowały za granicą i które decydują się na powrót i zmianę rezydencji podatkowej na polską. W wyniku jej działania przez cztery lata od powrotu do Polski płacić będą niższy podatek dochodowy.
Aby skorzystać z niej niezbędne będzie uzyskanie dochodów z określonych źródeł (praca, działalność wykonywana osobiście, pozarolnicza działalność gospodarcza lub z praw autorskich czy praw pokrewnych) oraz posiadanie statusu polskiego rezydenta podatkowego. Warunki te będą musiały być spełnione we wszystkich latach, w których podatnik będzie korzystać z ulgi. Wysokość odliczenia będzie uzależniona od kwoty podatku należnego za rok podatkowy, w którym nastąpiła zmiana rezydencji podatkowej lub podatku należnego za następny rok podatkowy (następujący po roku zmiany rezydencji). Przepisy będą umożliwiały podatnikowi wybór tego roku, zwanego „rokiem bazowym”, tak, aby mógł on wybrać najkorzystniejsze dla siebie rozwiązanie.
Źródła: podatki.gov.pl, PAP, Dziennik Gazeta Prawna, GazetaPrawna.pl