Od 2022 r. małżonkowie z czwórką dzieci będą mogli skorzystać z kilku preferencji jednocześnie, w tym nowych. Uzyskane korzyści zależą od wysokości ich przychodów i w przypadku niektórych rodzin mogą sięgnąć nawet 54 tys. zł rocznie – wyliczają eksperci

Część rodzin nadal nie będzie płacić PIT (tak jak obecnie), ale z nowej ulgi nie będzie w stanie skorzystać, bo nie pozwolą na to ich dochody. Małgorzata Samborska, doradca podatkowy i partner w Grant Thornton, wskazuje, że dzięki nowej uldze podatku nie zapłacą przykładowo małżonkowie, którzy pracują i łącznie mają 20 tys. zł dochodu miesięcznie.

– Z drugiej strony są też rodziny, które na wprowadzeniu ulgi mogą wcale nie skorzystać, jeśli ich podatek i tak byłby zniwelowany do 0 zł przy istniejącej już od wielu lat uldze na dzieci – dodaje Katarzyna Rzeżnicka, doradca podatkowy i starszy menedżer w PwC.

Zerowy PIT

Od przyszłego roku podatnicy z czwórką dzieci będą mogli skorzystać z nowego zwolnienia z podatku, tzw. zerowego PIT (art. 21 ust. 1 pkt 153 ustawy o PIT). Zwolnione będą przychody podatnika do 85 528 zł rocznie osiągnięte:

• ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,
• z umów zlecenia,
• z działalności gospodarczej (bez względu na to, jak będzie ona opodatkowana – liniowo, według skali podatkowej czy ryczałtem).

Ze zwolnienia będzie mógł skorzystać podatnik będący:

• rodzicem,
• opiekunem prawnym, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało lub sprawował funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą, a w przypadku pełnoletnich uczących się dzieci – wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny albo sprawował funkcję rodziny zastępczej (z pewnymi zastrzeżeniami).

Nie wszystkie przychody będą jednak zwolnione. – Nową ulgą nie zostaną objęte przykładowo przychody z najmu, odsetek, dywidend, ze sprzedaży akcji, z kontraktów menedżerskich, z tytułu powołania do zarządów czy prokury – wylicza Katarzyna Rzeżnicka.

Ekspertka przyznaje jednak, że już sama nowa ulga dla rodzin wychowujących co najmniej czworo dzieci może istotnie zmniejszyć obciążenia podatkowe uprawnionych rodzin. – Korzyść będzie jednak uzależniona od wysokości przychodu – tłumaczy.

Ale to nie koniec preferencji.

Kumulacja dla małżonków

Podatnicy z czwórką pociech mogą skorzystać również na nowej kwocie wolnej od podatku (30 tys. zł), wyższym progu PIT (120 tys. zł), dotychczasowej uldze na dzieci oraz wspólnym rozliczeniu. W grę wchodzi również nowa ulga dla klasy średniej, którą przewiduje Polski Ład. Część z tych preferencji dotyczy jednak wyłącznie rodziców pracujących.

– Limit zwolnienia z PIT będzie przysługiwał każdemu z rodziców oddzielnie. Dla dwojga pracujących rodziców wyniesie on łącznie 171 056 zł rocznie – wyjaśnia Katarzyna Rzeżnicka.

Jeśli dodamy do tego nową kwotę wolną, która również będzie przysługiwać każdemu z małżonków, limit wyniesie aż 231 056 zł.

Małżonkowie, tak jak dziś, będą mogli się również wspólnie rozliczyć i skorzystać z ulgi na dzieci. W przypadku czwórki dzieci jej kwota wyniesie 6926,28 zł. Będzie można ją odliczyć od składek ZUS (tak jak obecnie), a dodatkowo – to nowość – od zapłaconej składki zdrowotnej.

Część rodzin bez zysku

– Najwięcej na zmianach skorzystają rodziny, w których oboje małżonkowie pracują i w pełni wykorzystają nowe kwoty zwolnione, tj. 85 528 zł na osobę, jeśli jednocześnie bez nowej ulgi te przychody byłyby opodatkowane według podwyższonej stawki podatkowej (32 proc.). Takie rodziny uzyskujące dochody ze stosunku pracy mogą zyskać nawet ok. 54 tys. zł w skali całego roku – wyjaśnia Katarzyna Rzeżnicka.

Z drugiej strony – dodaje ekspertka – będą też rodziny, które w ogóle nie skorzystają na zmianach. – W przypadku osób uzyskujących dochody z pracy, w których łączny dochód obu pracujących małżonków wyniesie poniżej 76 tys. zł brutto, wprowadzenie nowej ulgi (zwolnienia) nic nie zmienia. Ich podatek za 2022 r., wyliczony z nową ulgą czy bez niej (ale z uwzględnieniem odliczenia na dzieci), wyniesie i tak 0 zł – stwierdza Rzeżnicka.

Ekspertka pokazuje to na przykładach (patrz tabela).

Wyższe dochody z premią podatkową

Małgorzata Samborska również przyznaje, że na zmianach najwięcej skorzystają ci rodzice, którzy oboje pracują. Ekspertka wyjaśnia, że nie będzie tak, że każdy z rodziców skorzysta z nowego zwolnienia z PIT dla rodzin 4+. Skorzysta z niego jedynie ten rodzic, który pracuje i osiąga dochody ze stosunku pracy, umów zlecenia lub działalności gospodarczej.

– W przepisach nie ma prawa do uwzględnienia zwolnienia w podwójnej wysokości, jeśli jedno z małżonków nie osiąga przychodów albo gdy przychody drugiego z małżonków są zbyt niskie, żeby wykorzystać zwolnienie – wyjaśnia Samborska.

Ekspertka wyjaśnia skutki zmian na przykładach, porównując sytuację osób z dochodem 20 tys. zł miesięcznie:

• singla,
• małżeństwa bez dzieci, gdy tylko jedno z małżonków pracuje (osoba pracująca osiąga dochód 20 tys. zł miesięcznie),
• małżeństwa z czwórką dzieci, ale gdy tylko jedno z małżonków pracuje (osoba pracująca osiąga dochód 20 tys. zł miesięcznie)
• małżeństwa z czwórką dzieci, gdy oboje małżonkowie pracują (razem osiągają dochód 20 tys. zł miesięcznie).

Z wyliczeń Małgorzaty Samborskiej wynika, że tylko w tym ostatnim przypadku PIT wyniesie 0 zł (szczegóły przedstawia porównanie zaprezentowane powyżej).©℗

Sytuacja rodzin po zmianach

Opr. Katarzyna Rzeżnicka, PwC

Porównanie rozliczenia PIT osób z dochodem 20 tys. zł miesięcznie, od 2022 r. (po zmianach)

Osoba samotna, bez dzieci

Wynagrodzenie brutto miesięczne – 20 tys. zł

Brutto w skali roku – 240 tys. zł

Składki ZUS – 25 884 zł

Ulga dla klasy średniej – brak

Składka zdrowotna – 19 270 zł

Podatek należny za cały rok – 44 457 zł

Małżonkowie, bez dzieci

Założenia: jeden z małżonków nie pracuje, rozliczają się wspólnie

Wynagrodzenie brutto miesięczne – 20 tys. zł

Brutto w skali roku – 240 tys. zł

Składki ZUS – 25 884 zł

Ulga dla klasy średniej– 5935 zł

Składka zdrowotna – 19 270 zł

Podatek należny za cały rok – 19 272 zł

Podatek liczymy od połowy dochodu w podwójnej wysokości (na tym polega wspólne rozliczenie). Pojawi się nowa ulga dla klasy średniej, bo dzielimy przychody na pół, więc jest ich 120 tys. zł w skali roku. Nie wystąpi przekroczenie progu skali podatkowej (120 tys. zł) – wyjaśnia Małgorzata Samborska.

Małżonkowie z czwórką dzieci

Założenia: tylko jedno z małżonków pracuje, rozliczają się wspólnie

Wynagrodzenie brutto miesięczne – 20 tys. zł

Brutto w skali roku – 240 tys. zł

Składki ZUS – 25 884 zł

Przychód zwolniony (u pracującego) – 85 528 zł

Przychód do opodatkowania – 154 472 zł

Składka zdrowotna – 19 270 zł

Podstawa opodatkowania bez ulgi – 125 668 zł

Ulga dla klasy średniej dla każdego z małżonków liczona od przychodów 120 000 zł – 5935 zł

Połowa dochodów małżonków po uwzględnieniu ulg – 56899 zł

Podatek – 4573 zł

Podatek w podwójnej wysokości – 9146 zł

Ulga na czworo dzieci – 6926,28

Podatek należny do zapłaty– 2219 zł

– Nowe zwolnienie dotyczy przychodu tylko tego małżonka, który pracuje. W tym przypadku wystąpi ulga dla klasy średniej. Nie wystąpiłaby (dochód byłby zbyt wysoki), gdyby nie przepis umożliwiający wspólne rozliczenie małżonków (ulgę liczy się od połowy przychodów) – wyjaśnia Małgorzata Samborska.

Małżonkowie z czwórką dzieci

Założenia: oboje małżonkowie pracują, uzyskują dochód po 10 tys. zł miesięcznie, rozliczają się wspólnie

Wynagrodzenie brutto miesięczne – 20 tys. zł

Brutto w skali roku – 240 tys. zł

Składki ZUS – 2 x 16452 zł

Przychody zwolnione (2 x 85 528 zł +2 x kwota wolna) – 231 056 zł

Składka zdrowotna (2 x 9319 zł) – 18 638 zł

Ulga na 4 dzieci – 6926,28

Podatek należny za cały rok – 0 zł

Dodatkowo małżonkowie uzyskają zwrot ulgi na dzieci (6926,28 zł), który odliczą od składki zdrowotnej.

Opr. Małgorzata Samborska, Grant Thornton