Ryczałt, zasady ogólne, liniowy PIT, a może estoński CIT? Polski Ład spowodował, że wielu podatników myśli o zmianie formy opodatkowania. Trzeba tylko pamiętać o terminach.

Większość decyzji trzeba podjąć do 21 lutego, ale ci, co rozliczali się w 2021 r. w formie karty podatkowej, mają czas tylko do 20 stycznia.

Niczego – tak jak w poprzednich latach – nie muszą robić podatnicy, którzy chcą kontynuować opodatkowanie według dotychczasowej formy – pod warunkiem że Polski Ład im na to pozwala.

Niezależnie od wyboru formy opodatkowania przychodów w 2022 r. podatnicy muszą rozliczyć również przychody osiągnięte w zeszłym roku. Jakie w tym zakresie obowiązują terminy – patrz tabela.

Ryczałt ewidencjonowany

W tym roku czas na wybór ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jest do 21 lutego. Zmiany wprowadzone w Polskim Ładzie mogą spowodować, że część przedsiębiorców wybierze ten właśnie sposób opodatkowania.

Zasadniczo termin na wybór ryczałtu upływa 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik osiągnął pierwszy przychód z działalności w roku podatkowym, albo z końcem roku podatkowego (31 grudnia), jeżeli podatnik osiągnął pierwszy taki przychód dopiero w grudniu. Tak wynika z art. 9 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1993 ze zm.).

W tym roku 20 lutego przypada w niedzielę, więc termin przesuwa się na poniedziałek, 21 lutego.

Ryczałtu nie trzeba wybierać każdego roku. Raz dokonany wybór jest ważny w kolejnych latach, chyba że podatnik w tym samym terminie zrezygnuje z tej formy opodatkowania (art. 9 ust. 1b ustawy o zryczałtowanym podatku).

Zmiany wprowadzone w Polskim Ładzie mogą spowodować, że część przedsiębiorców wybierze ryczałt ewidencjonowany. Czas jest do 21 lutego

Chcąc wybrać ryczałt, należy złożyć w tej sprawie pisemne oświadczenie naczelnikowi urzędu skarbowego (właściwego według miejsca zamieszkania, wyjątkiem są przedsiębiorstwa w spadku) albo dokonać zmiany wpisu w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (formularz CEIDG-1).

Jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki (cywilnej osób fizycznych albo jawnej osób fizycznych), to oświadczenie muszą złożyć wszyscy wspólnicy (naczelnikowi swojego urzędu skarbowego, właściwego według miejsca zamieszkania wspólnika). Zasadą jest bowiem, że wszyscy muszą wybrać ryczałt, nie może tego zrobić jeden wspólnik.

Wspólnicy spółki cywilnej osób fizycznych mogą złożyć oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu na podstawie przepisów ustawy o CEIDG (art. 9 ust. 2 ustawy o zryczałtowanym podatku). W spółce jawnej nie ma takiej możliwości, bo spółka ta jest rejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym, a nie w gminnej ewidencji.

Nie ma wzoru oświadczenia o wyborze ryczałtu. Trzeba je napisać samemu, chyba że wybór ryczałtu zgłasza się poprzez zmianę wpisu w CEIDG (co jest dużo prostsze).

Przypomnijmy, że podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą oraz ci, którzy osiągnęli w 2021 r. przychody nieprzekraczające równowartości 200 tys. euro (czyli 918 820 zł), mogą opłacać ryczałt kwartalnie. Nie trzeba o tym odrębnie zawiadamiać. O wyborze kwartalnego sposobu opłacania ryczałtu powiadamia się dopiero po zakończeniu roku, wypełniając odpowiednie rubryki zeznania rocznego PIT-28.

Podatnicy uzyskujący przychody z umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub umów o podobnym charakterze w ogóle nie muszą składać oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu. Wystarczy że zapłacą podatek w takiej formie za styczeń i wskażą, że jest to podatek z tytułu ryczałtu. Jeżeli natomiast pierwszy przychód z najmu był w grudniu 2021 r., to wystarczy złożyć zeznanie PIT-28 za 2021 r. (składamy je do 28 lutego 2022 r.).

Przypomnijmy, że od 2023 r. w ogóle nie będzie można opodatkować przychodów z najmu inaczej niż ryczałtem ewidencjonowanym. Wynika to z Polskiego Ładu, czyli nowelizacji z 29 października 2021 r. (Dz.U. poz. 2105).

Liniowy PIT

Do 21 lutego br. jest też czas na wybór liniowego PIT. W tym przypadku również są dwie możliwości zgłoszenia wyboru tej formy opodatkowania: pisemnie bezpośrednio do urzędu skarbowego albo poprzez zmianę wpisu w CEIDG-1 (art. 9a ust. 2 i 2c ustawy o PIT)

Raz dokonany wybór liniowego PIT jest ważny również w kolejnych latach, chyba że podatnik zdecyduje się na zmianę formy opodatkowania.

Przejście na skalę PIT

Po wejściu w życie Polskiego Ładu części podatników może się opłacać przejście na zasady ogólne PIT, czyli opodatkowanie według skali (17 proc. i 32 proc.). Ta forma zyskała na atrakcyjności dzięki podniesieniu kwoty wolnej od podatku (30 tys. zł) oraz podwyżce progu skali podatkowej do 120 tys. zł.

Jeżeli ktoś chce przejść na zasady ogólne, a w zeszłym roku płacił ryczałt ewidencjonowany lub liniowy PIT, to musi złożyć wniosek o rezygnację z tych form opodatkowania. Czas na to jest do 21 lutego (art. 9 ust. 1b ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub art. 9a ust. 2 ustawy o PIT).

Osoby rozpoczynające dopiero działalność gospodarczą, jeżeli chcą rozliczać się z fiskusem według skali PIT, muszą jedynie zaznaczyć tę formę opodatkowania na formularzu CEIDG-1. Zasadą jest jednak to, że jeśli podatnik w danym roku nie wybierze ryczałtu ani liniowego PIT, to jego dochody są opodatkowane według skali podatkowej (art. 9a ust. 1 ustawy o PIT).

Karta podatkowa

Zasadniczo Polski Ład powoduje wygaśnięcie prawa do karty podatkowej. Mogą ją stosować – na zasadzie wyjątku i tylko jeszcze przez ten rok – podatnicy, którzy rozliczali się w tej formie w 2021 r.

Z przepisu przejściowego bowiem, czyli z art. 65 ust. 1 ustawy wprowadzającej Polski Ład, wynika, że od 1 stycznia 2022 r. podatnicy tracą prawo do złożenia wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej. Jednak wnioski o zastosowanie karty, które naczelnik US uwzględnił w decyzji za 2021 r., zachowują moc, z zastrzeżeniem m.in. art. 29 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku. Wynika z niego, że podatnik może kontynuować opodatkowanie kartą, jeżeli do 20 stycznia:

• nie zgłosił likwidacji działalności,
• nie wybrał opodatkowania w formie ryczałtu,
• nie wybrał opodatkowania liniowym PIT.

Wyjątkiem są lekarze i weterynarze na kontraktach, którzy w ogóle nie mogą już korzystać z tej formy opodatkowania.

Estoński CIT

Polski Ład. Możliwy zwrot w sprawie składki zdrowotnejZobacz również

Spółki mogą z kolei zdecydować się na wybór estońskiego CIT (ryczałt od dochodów spółek – art. 28c i następne ustawy o CIT). Mają na to czas do 31 stycznia (art. 28j ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT).

Przypomnijmy, że ideą estońskiego CIT jest brak opodatkowania do momentu wypłaty zysków. Podatek trzeba więc zapłacić dopiero w momencie wypłaty dywidendy lub przekazania w inny sposób majątku spółki jej wspólnikom.

Od 1 stycznia 2022 r. w ten sposób mogą być opodatkowane spółki: z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjne, proste spółki akcyjne, a także – to nowość – komandytowe i komandytowo-akcyjne.

Nie ma już limitu przychodów (do końca 2021 r. wynosił 100 mln zł) ani obowiązku ponoszenia nakładów inwestycyjnych.

Zmniejszyły się też stawki estońskiego CIT. Za wyborem estońskiego CIT może przemawiać też to, że spółka nie jest objęta podatkiem minimalnym.

Trzeba jednak pamiętać o innych wymogach, które nie zostały zlikwidowane, m.in. że spółka na estońskim CIT nie może mieć udziałów w innych podmiotach, musi zatrudniać co najmniej trzech pracowników, wspólnikami mogą być wyłącznie osoby fizyczne. 

Terminy na złożenie PIT oraz zapłatę podatku za 2021 r.