Uwaga przedsiębiorcy! Składka zdrowotna za grudzień, styczeń i luty może mieć inną wysokość.
Polski Ład obowiązuje od 1 stycznia 2022 r., ale niektóre przepisy o składce na ubezpieczenie zdrowotne będą stosowane dopiero od 1 lutego br. Przedsiębiorcy mają w związku z tym wątpliwości co do wysokości składki, terminu jej płatności i możliwości odliczenia jej pod podatku. Poniżej podsumowanie, w którym uwzględniamy różne formy opodatkowania jednoosobowej działalności gospodarczej.
Składka zdrowotna za grudzień 2021
Dla wszystkich przedsiębiorców składka wynosiła tyle co przez cały zeszły rok (381,81 zł) i była płatna do 10 stycznia br.
Tylko do końca grudnia można było natomiast odliczyć od podatku 7,75% podstawy wymiaru składki zdrowotnej. Oznacza to, że przedsiębiorcy, którzy zapłacili ją już w grudniu, skorzystali z korzystniejszych ubiegłorocznych przepisów i pomniejszyli podatek o 328,78 zł. Jeżeli składka została zapłacona po 1 stycznia, nie można już odliczyć od podatku żadnej jej części.
Polecamy: „Ryczałt ewidencjonowany”
Składka zdrowotna za styczeń 2022
a) Opodatkowanie na zasadach ogólnych (według skali podatkowej)
Podstawę wymiaru składki za styczeń należy obliczyć na dotychczasowych zasadach, tj. jako 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale roku ubiegłego. Wysokość składki wynosi 9% podstawy.
Uwaga, składka nie będzie wynosić tyle co dotychczas (381,81 zł), bo wysokość w 2021 r. wynikała z przeciętnego wynagrodzenia w czwartym kwartale, ale roku 2020.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w czwartym kwartale 2021 r. według Głównego Urzędu Statystycznego było wyższe i wyniosło 6221,04 zł.
Podstawę wymiaru składki za styczeń obliczamy według wzoru: 75%x6221,04=4665,78 zł.
Składka wynosi 9% podstawy, a zatem 9%x4665,78=419,92 zł.
Tyle powinni zapłacić przedsiębiorcy rozliczający się według skali. Zgodnie z nowymi przepisami, mają na to czas do 20 dnia następnego miesiąca. Ponieważ 20 lutego wypada w niedzielę, termin płatności upłynie wyjątkowo 21 lutego. Składka będzie płatna w pełnej wysokości, bez możliwości odliczenia jej od podatku.
b) Podatek liniowy
Podstawę wymiaru składki za styczeń liczymy tak samo jak na zasadach ogólnych. Będzie to 75% przeciętnego wynagrodzenia w IV kwartale 2021 r., a więc 75%x6221,04=4665,78 zł. Składkę należy zapłacić do 21 lutego i nie można już odliczyć jej od podatku. Problematyczna jest natomiast jej wysokość.
ZUS i Ministerstwo Zdrowia stoją na stanowisku, że wysokość stawki dla liniowców za styczeń 2021 r. to 9% podstawy. Wówczas składka wynosiłaby 419,92 zł.
Niektórzy eksperci inaczej interpretują przepisy. Uważają, że należy zastosować 4,9% podstawy, co odpowiadałoby wysokości 228,62.
Więcej na ten temat:
Problem z 9-proc. składką zdrowotną. Zamiast przepisu są trzy rodzaje wykładni
Składka zdrowotna: Przepis jest oczywisty, a wykładnia MZ błędna i zbędna
c) Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Składka zdrowotna za styczeń jest już naliczana według przepisów Polskiego Ładu. Wyniesie 9% podstawy. Podstawa wynosi zaś, w zależności od przychodów rocznych danego przedsiębiorcy, 60%, 100% albo 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale roku 2021 (6221,04 zł).
Oznacza to, że przedsiębiorcy o rocznych przychodach (pomniejszonych o składki na ubezpieczenie społeczne):
- do 60 tys. zł – zapłacą składkę zdrowotną w wysokości 335,94 zł miesięcznie;
- od 60 tys. zł do 300 tys. zł – zapłacą składkę zdrowotną w wysokości 559,89 zł miesięcznie;
- ponad 300 tys. zł - – zapłacą składkę zdrowotną w wysokości 1007,81 zł miesięcznie.
O tym, którą stawkę zastosować za styczeń, decyduje też metoda rozliczeniowa wybrana przez przedsiębiorcę. Są dwie możliwości: albo naliczać przychód od początku roku i na tej podstawie wybierać właściwą stawkę (metoda 1), albo za podstawę wyliczeniową przyjąć przychód ubiegłoroczny (metoda 2). Oba rozwiązania mogą powodować konieczność wyrównania składki na koniec roku.
Firma X osiągnęła w 2021 r. przychody w wysokości 200 tys. zł. Spodziewa się, że w tym roku będzie miała przychody o porównywalnej wysokości. Jeśli wybierze metodę 1, za styczeń zapłaci 335,94 zł i taką też składkę będzie płacić do osiągnięcia progu 60 tys. zł, powyżej którego przejdzie na stawkę 559,89 zł. Na koniec roku będzie jednak musiała uregulować niedopłatę za te miesiące, w którym stosowała niższą stawkę. Jeśli wybierze metodę 2, za styczeń i każdy kolejny miesiąc zapłaci 559,89 zł, ale o ile rzeczywiście osiągnie przychody zbieżne z oczekiwaniami, nie będzie już musiała niczego dopłacać.
Składka zdrowotna będzie płatna do 20 dnia następnego miesiąca – w przypadku stycznia wyjątkowo do 21 lutego, gdyż 20 wypada w niedzielę. Nie można już odliczać składki od podatku.
d) Karta podatkowa
Stawka za styczeń i cały rok wynosi 9% minimalnego wynagrodzenia za pracę, które w tym roku odpowiada kwocie 3010 zł. Składka wynosi więc 270,90 zł. Jest płatna do 20 dnia następnego miesiąca (za styczeń wyjątkowo do 21 lutego) i nie odlicza się jej od podatku.
Składka zdrowotna za luty i kolejne miesiące 2022
a) Opodatkowanie na zasadach ogólnych (według skali podatkowej)
Składka będzie wynosiła 9% dochodów (przychody minus koszty) z miesiąca bezpośrednio poprzedzającego miesiąc, za który dokonywane jest rozliczenie. Należy ją zapłacić do 20 dnia następnego miesiąca i nie można jej odliczyć od podatku.
Zatem składka za luty będzie obliczana na podstawie dochodu za styczeń i płatna w marcu. Składka nie może być niższa niż 270,90 zł (9% minimalnego wynagrodzenia).
b) Podatek liniowy
Składka będzie wynosiła 4,9% dochodów (przychody minus koszty) z miesiąca bezpośrednio poprzedzającego miesiąc, za który dokonywane jest rozliczenie. Należy ją zapłacić do 20 dnia następnego miesiąca i nie można jej odliczyć od podatku.
Zatem składka za luty będzie obliczana na podstawie dochodu za styczeń i płatna w marcu. Składka nie może być niższa niż 270,90 zł (9% minimalnego wynagrodzenia).
c) Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Jak w styczniu.
d) Karta podatkowa
Jak w styczniu.