Ulga na ekspansję to preferencja dla firm sprzedających wytwarzane przez siebie produkty. Pozwala dodatkowo odliczyć od przychodów m.in. koszty: uczestnictwa w targach, działań marketingowych i przygotowania dokumentacji.
Ulga na ekspansję - zwana też ulgą prowzrostową, a niekiedy również marketingową – została wprowadzona z początkiem 2022 r. przez Polski Ład. Przysługuje przedsiębiorcom rozliczającym PIT według skali lub liniowo, a także podatnikom CIT, jest więc dostępna m.in. dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą oraz dla spółek. Potoczna nazwa preferencji może kojarzyć się z podbijaniem nowych, zagranicznych rynków, ale jej zakres jest znacznie szerszy. W uproszczeniu, ulga ma wspomóc różne działania zmierzające do zwiększenia sprzedaży własnych produktów.
Przez „produkty” – to bardzo ważne! - rozumie się tu rzeczy wytworzone przez podatnika. Chodzi więc o przedmioty materialne, do tego wyprodukowane bezpośrednio przez podatnika, na co zwracał uwagę fiskus w interpretacjach indywidualnych.
Preferencja pozwala odliczyć nijako podwójnie „koszty poniesione w celu zwiększenia przychodów ze sprzedaży produktów”: pierwszy raz w ramach standardowego odliczania kosztów uzyskania przychodów, drugi raz w ramach ulgi. Podstawą prawną jest art. 26gb Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) oraz art. 18eb Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT).
Obowiązuje kwotowy limit wydatków, które można w ten sposób odliczyć – 1 mln zł rocznie.
Koszty kwalifikowane w uldze na ekspansję
„Koszty poniesione w celu zwiększenia przychodów ze sprzedaży produktów” to sformułowanie bardzo ogólne, ustawy podatkowe precyzują jednak, o jakie wydatki chodzi.
W ramach ulgi można odliczyć tzw. koszty kwalifikowane. Są to koszty:
1) uczestnictwa w targach poniesione na:
a) organizację miejsca wystawowego,
b) zakup biletów lotniczych dla pracowników i podatnika,
c) zakwaterowanie i wyżywienie dla pracowników i podatnika;
2) działań promocyjno-informacyjnych, w tym zakupu przestrzeni reklamowych, przygotowania strony internetowej, publikacji prasowych, broszur, katalogów informacyjnych i ulotek, dotyczących produktów;
3) dostosowania opakowań produktów do wymagań kontrahentów;
4) przygotowania dokumentacji umożliwiającej sprzedaż produktów, w szczególności dotyczącej certyfikacji towarów oraz rejestracji znaków towarowych;
5) przygotowania dokumentacji niezbędnej do przystąpienia do przetargu, a także w celu składania ofert innym podmiotom.
Ulga na ekspansję – warunki do spełnienia
By skorzystać z preferencji, podatnik musi w okresie dwóch kolejno następujących po sobie lat (licząc od roku, w którym poniósł koszty), spełnić alternatywnie któryś z trzech poniższych warunków:
1) Zwiększyć przychody ze sprzedaży produktów w porównaniu z rokiem poprzedzającym rok, w którym nastąpiło poniesienie tych kosztów.
2) Osiągnąć przychody ze sprzedaży produktów dotychczas nieoferowanych.
3) Osiągnąć przychody ze sprzedaży produktów dotychczas nieoferowanych w danym kraju.
Wątpliwości budzi m.in. to, w jaki sposób należy liczyć okres dwóch lat. Czy jeżeli wydatki zostały poniesione w roku 2022, to wzrost sprzedaży ma nastąpić w latach 2022-2023, czy też 2023-2024? M.in. ten problem opisał DGP w artykule "Ulga podatkowa na ekspansję wymaga niejednej poprawki".
Przy określeniu, czy któryś z powyższych warunków został spełniony, obowiązują pewne ograniczenia:
- uwzględnia się wyłącznie przychody, z których dochód podlega opodatkowaniu w Polsce.
- nie liczy się odpłatne zbycie produktów do podmiotów powiązanych.
- nie liczy się wydatków, które zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym, bądź zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie.
- nie liczy się wydatków uwzględnionych w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie przepisów o specjalnej strefie ekonomicznej lub o wspieraniu nowych inwestycji.
Jak korzystać z ulgi na ekspansję w PIT lub w CIT
Odliczenia dokonuje się w zeznaniu rocznym za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty w celu zwiększenia przychodów ze sprzedaży produktów.
W przypadku gdy podatnik wykaże za ten rok stratę albo wielkość jego dochodu będzie niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia – odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części – będzie mógł dokonać się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie sześć lat.
Jeśli jednak podatnik nie spełni żadnego z warunków dotyczących zwiększenia sprzedaży, będzie musiał zwrócić uprzednio odliczoną kwotę w zeznaniu podatkowym za rok, w którym upłynął termin na ich spełnienie.
Ulga na ekspansję – interpretacje indywidualne fiskusa
Ulga prowzrostowa po raz pierwszy będzie wykazywana w rocznych zeznaniach podatkowych za 2022 r., nie wykształciła się wiec jeszcze praktyka jej stosowania. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wypowiedział się już jednak co do wątpliwości kilku podmiotów, które planują z tej preferencji korzystać.
W interpretacji indywidualnej sygn. 0111-KDIB1-3.4010.241.2022.1.IZ stwierdził, że ulga na ekspansję nie przysługuje podatnikowi, który zamierza zwiększyć sprzedaż produktów sprzedawanych co prawda pod własną marką, ale wytwarzanych przez podmioty trzecie. Zapytała o to spółka z branży kosmetycznej, która – jak stwierdziła we wniosku - samodzielnie (bezpośrednio) „nie robi” ani „nie produkuje” takich wyrobów.
W innej interpretacji sygn. 0111-KDIB2-1.4010.433.2022.1.AR dyrektor KIS odmówił prawa do ulgi prowzorstowej spółce, która świadczy usługę opracowania i wdrożenia do produkcji w swoim zakładzie zestawów do montażu części i akcesoriów pojazdowych. Stwierdził, że „Spółka nie wytwarza produktu lecz nabywa gotowe produkty, tj. elementy poszczególne zestawów, które tylko kompletuje, pakuje w dedykowane opakowaniu a następnie zestawy te sprzedaje swoim kontrahentom. Wnioskodawca nie prowadzi więc działalności produkcyjnej tylko działalność handlową i nabywa towary handlowe, które następnie sprzedaje w określonych kompletach”. W uzasadnieniu czytamy również, że „intencją ustawodawcy (…) było objęcie przedmiotową ulgą wyłącznie produktów stanowiących rzeczy (a zatem przedmioty materialne) wytworzone przez podatnika”.
Z ulgi na ekspansję nie skorzysta też hurtownik owoców i warzyw, który zamierzał odliczyć koszty zaprojektowania i wytworzenia matrycy wykrojnika do kartonu, by wprowadzić na rynek hiszpański nowy produkt: jabłka w katonach 8 kg. Dyrektor KIS stwierdził (interpretacja indywidualna sygn. 0111-KDIB1-1.4010.156.2022.1.MF): „Wnioskodawca nie jest producentem sprzedawanych przez niego jabłek. Działalność wnioskodawcy ogranicza się do zakupu jabłek od producentów, zlecenia ich zapakowania do nabytych (nowo zaprojektowanych) kartonów i dalszej odsprzedaży. Sprzedawane na rynek hiszpański jabłka w nowo zaprojektowanym kartonie z logiem wnioskodawcy nie są wytworzone przez wnioskodawcę w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Nie jest uzasadnione by prowadzoną przez wnioskodawcę działalność handlową utożsamiać z wytwarzaniem rzeczy”.
Z kolei pozytywnie dyrektor KIS wypowiedział się co do możliwości skorzystania z ulgi na ekspansję przez spółkę, która zamierza wprowadzić na rynek swój nowy produkt - budkę akustyczną - i planuje odliczyć w ramach ulgi koszty działań reklamowych w internecie (sygn. 0111-KDIB1-1.4010.188.2022.2.BS). Z uzasadnienia wynika, że działania reklamowa polegające m.in. na umieszczanie sponsorowanych linków w wynikach wyszukiwarki internetowej oraz wyświetlanie reklam tekstowych i graficznych w określonych serwisach internetowych „mieszczą się w katalogu działań promocyjno-informacyjnych”.